30 lipca 2016 roku odbył się, już po raz dwunasty, Dzień Ryby w Helu, czyli doroczna impreza informacyjno-edukacyjna, promująca odpowiedzialne korzystanie z zasobów morza. Tematem przewodnim tegorocznego Dnia Ryby były ryby płaskie. W Morzu Bałtyckim żyje pięć gatunków płastug, jednak tylko trzy z nich są najczęściej spotykane w polskiej strefie Bałtyku, a tym samym w jadłospisach nadmorskich restauracji. Są to stornia i gładzica (potocznie zwane flądrami) oraz skarp, znany także pod nazwą turbot lub steinbut. O tych i innych gatunkach ryb bałtyckich, rybołówstwie, a także żywiących się rybami ssakach i ptakach opowiadali zainteresowanym pracownicy Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego im. Profesora Krzysztofa Skóry, pomysłodawcy edukacyjnej wersji Dnia Ryby. Wspólnie z załogą tej placówki w obchody Dnia Ryby włączyli się przedstawiciele innych instytucji: Klub Gaja, Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego, Grupa Badawcza Ptaków Wodnych „Kuling”, Nadmorski Park Krajobrazowy, Fundacja WWF Polska, MSC. Opowiadali o środowisku życia ryb, jakich warunków potrzebują do żerowania i składania ikry; o tym co jedzą i co zjada ryby, o innych organizmach, stanowiących bogactwo morskiego ekosystemu i o ich siedliskach, czy wreszcie o wpływie codziennych działań człowieka na środowisko Bałtyku.
Po raz kolejny staraliśmy się przybliżyć podwodny świat bałtyckiej przyrody poprzez pokazy filmów dokumentalnych. W kinie plenerowym przy Domu Morświna wyświetlano filmy z cyklu „Życie Zatoki”, filmy o bałtyckich ssakach, o rybach i rybołówstwie, a także bardzo interesujący film pt. „Ginący Świat” o skutkach rabunkowej eksploatacji morskich ekosystemów (szczegóły: http://www.filmweb.pl/film/Ginący+świat-2015-733131). Podczas prelekcji na karmieniu fok w fokarium prezentowano informację o rybach płaskich. Podczas gdy młodzież i dorośli zdobywali wiedzę na ulokowanych na Bulwarze Nadmorskim, na pomostach Parku Wydmowego oraz w ich okolicach stoiskach edukacyjnych organizatorów i partnerów Dnia Ryby, najmłodsi realizowali swoje artystyczne pasje w kąciku malucha, a także układali ptasie puzzle, grali w koło fortuny i domino oraz poznawali bieg rzeki idealnej – wszystko dzięki Klubowi Gaja i GBPW „Kuling” oraz NPK.
Świetną zabawę między stoiskami zagwarantowało Stowarzyszenie Kultywator – wszyscy chętni mogli wraz z piratami poszukać „Skarpia Bałtyku” i podyskutować o bałtyckich płastugach. Zaś Klub Gaja zaprosił zebranych na placu przed fokarium do wzięcia udziału w happeningu „Płyniemy ze skarpiem Bałtyku”.
Po raz drugi w obchody Dnia Ryby włączyli się helscy rybacy łodziowi, którzy przy znajdującej się na terenie Parku Wydmowego rybaczówce, zorganizowali punkt sprzedaży i nauki filetowania lokalnych płastug, a także zapewnili odwiedzającym Dzień Ryby możliwość rozpoznania różnic między gatunkami na świeżo złowionych przedstawicielach ryb płaskich – skarpia, gładzicy i storni. Tuż obok nich swoje stoisko „Ryby w naszej diecie” ulokowała dietetyczka, która udzielała fachowych porad dotyczących tego jak i z czym najzdrowiej ryby jeść oraz czym je zastąpić, gdy z jakiegoś powodu nie mogą wejść w skład naszej diety.
Do obchodów Dnia Ryby w Helu przyłączyły się w tym roku niektóre restauracje w mieście – Bar Busola, Restauracja Mewa, Restauracja Fala, Pub Captain Morgan, Cafe Classic, Bar To-Tu, Pub Admirał Nelson, Restauracja Lwia Jama i Maszoperia W ich ofercie tego dnia znalazły się dania z ryb płaskich o wyjątkowych nazwach, promujących rzeczywiste nazwy gatunkowe storni i gładzicy, zamiast „królującej” na co dzień w restauracyjnych jadłospisach flądry. Przy okazji można było skonsumować trochę wiedzy o bałtyckiej ichtiofaunie.
Tegoroczny Dzień Ryby Stacja Morska IO UG współorganizowała już tradycyjnie wraz z Miastem Hel. Wśród licznych przygotowanych przez Miasto rozrywek znalazł się także pokaz sztucznych ogni na plaży przy Bulwarze Nadmorskim, niestety tuż pod „drzwiami” fok. Ta „rozrywka” zawsze wzbudza w nas niepokój o stan zwierząt. Na szczęście dla mieszkańców fokarium, choć wciąż nieszczęśliwie dla innych zwierząt (zarówno domowych pupili jak i dzikich mieszkańców Helu), organizatorowi udało się przenieść źródło tego wywołującego panikę wśród zwierząt hałasu nieco dalej, na teren portu. Jesteśmy wdzięczni za ten gest i mamy nadzieję, że troska o dobrostan zwierząt wpisze się na stałe w kalendarz helskich imprez, a miłośnicy wieczornych pokazów pirotechnicznych okażą wyrozumiałość dla ciszy.
Dwunasta edycja Dnia Ryby w Helu odbyła się w ramach projektu „Przyjaciele Bałtyckiej Przyrody –kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz zachowania i zrównoważonego użytkowania przyrodniczych walorów Pomorza” realizowanego przez Fundację Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytet Gdański oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.
Bardzo dziękujemy wszystkim partnerom oraz donatorom imprezy, mając nadzieję na jej wspólną kontynuację w przyszłych latach. Zapraszamy także już dzisiaj wszystkich tych, do których nie zdołaliśmy dotrzeć i tych, którzy się jeszcze wahają, do wspólnej zabawy wiedzą o morzu, jego zasobach i o ich odpowiedzialnej eksploatacji.
Opracowanie: Monika Selin
Foto: Agata Jargieło