W dniach 28-30 wrześna 2017. w Kilonii odbyło się spotkanie partnerów (z Niemiec, Polski, Szwecji, Danii i Belgii) rozpoczynającego się projektu edukacyjnego “Ssaki morskie jako narzędzie promocji wiedzy i kariery naukowej wśród młodych ludzi”. W spotkaniu brali udział m.in. pracownicy Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i Stacji Morskiej im. prof. Krzysztofa Skóry IO UG. „Ssaki morskie” to trzyletni projekt w ramach mechanizmu finansowania Horyzont 2020, którego celem jest promowanie nauk ścisłych (tzw. STEM: science, technology, engineering, mathematics). W ostatnich latach obserwuje się znaczny spadek zainteresowania naukami ścisłymi i karierą naukową wśród młodych ludzi w szczególności w krajach najbardziej rozwiniętych np. w UE, Stanach Zjednoczonych oraz Japonii. Sytuacja ta dotyczy w szczególności dotyczy dziewcząt i nie wynika bynajmniej z braku perspektyw na rozwój naukowy. Jednocześnie w krajach słabo rozwiniętych wiele dzieci marzy o zawodzie badacza w ramach nauk ścisłych, ale nie ma zbyt wielu możliwości rozwoju[1].
W trakcie spotkania omawiano kwestie warunków finansowych, materiałów edukacyjnych dla poszczególnych bloków tematycznych (wprowadzenie do biologii i ekologii ssaków morskich, wpływ dźwięku, plastik w oceanie, skażenie chemiczne, ssaki morskie i ich interakcje z rybołówstwem) oraz kursów dla nauczycieli, a także szkół letnich dla młodzieży szkolnej.
Spotkanie odbyło się w Kieler Forschgungwerkstatt w Kilonii. Jest to centrum edukacyjno-badawcze, w którym niemiecka młodzież ma możliwość zobaczenia pracy naukowca „od kuchni”. Warsztaty edukacyjne w tamtej placówce obejmują takie zagadnienia jak: plankton, hałas podwodny, energia wiatrowa czy zanieczyszczenie morza plastikiem.
Inspirujące była możliwość obejrzenia infrastruktury edukacyjnej Kieler Forschgungwerkstatt z trójwymiarową mapą Bałtyku, mapą niemieckiej części Bałtyku z przekrojami geologicznymi Bałtyku, stanowiskiem binokularowym do obserwacji planktonu. Najciekawsza była jednak symulacja hałasu podwodnego powstającego podczas palowania przy stawianiu farm wiatrowych i jego tłumienia przy pomocy bąbelków powietrza. Jeden z projektów prowadzonych przez Kieler Forschgungwerkstatt dotyczy plastiku w morzu i ma bardzo szeroki odzew społeczny, co jest doskonałym przykładem tzw. nauki obywatelskiej (ang. citizen science).
Kolejnymi etapami projektu będą: stworzenie materiałów edukacyjnych dla uczniów i nauczycieli dotyczących różnych aspektów z dziedziny biologii i ekologii ssaków morskich, stworzenie strony internetowej projektu, przeprowadzenie kursów dla nauczycieli i szkół letnich dla uczniów. Wszystkie te przedsięwzięcia będą bazować na bogatym doświadczeniu naukowym placówek biorących udział w projekcie.
Tekst i zdjęcia: Mikołaj Koss
[1] Schreiner, Camilla & Sjøberg, Svein (2004). Sowing the seeds of ROSE. Background, Rationale, Questionnaire Development and Data Collection for ROSE (The Relevance of Science Education) – a comparative study of students’ views of science and science education (pdf) (Acta Didactica 4/2004). Oslo: Dept. of Teacher Education and School Development, University of Oslo.