Od kilku lat w okresie końca lata i jesieni Bałtyk zaskakuje naukowców nietypowymi ichtiologicznymi obserwacjami i doniesieniami. W tym czasie u polskich wybrzeży odnotowywane są rzadko spotykane w naszym morzu oceaniczne gatunki. W 2012 r. złowiono w Zatoce Puckiej tuńczyka. Dwa lata później w 2014 r. odnotowano u naszych brzegów samogłowy (Mola mola), natomiast w latach 2015 i 2016 mieczniki (Xiphias gladius). Informacje o tych niecodziennych ichtio – wizytatorach docierają do naukowców i dzięki rybakom znajdującym pośród swojego połowu niecodzienne zdobycze lub poprzez turystów i spacerowiczów, którzy podczas wypraw brzegiem morza odkrywają niecodzienne znaleziska.
W dniu 17 października około godziny 10-tej jednostka rybacka JAN- 4, wykonywała rejs w ramach projektu oczyszczania Bałtyku z sieci widm (projekt ,,Marelitt”). W pewnym momencie niedaleko przystani rybackiej w Jantarze, kapitan jednostki dostrzegł na plaży podłużny obiekt o sporej długości. Po skierowaniu się w kierunku brzegu załoga dostrzegła iż jest to duża ryba. Rybacy zawiadomili placówkę Okręgowego Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego w Sztutowie. Opisali znalezisko jako dużą około 2 metrową rybę pozbawioną łusek i zębów. Odbierający zgłoszenie inspektor Pan Tomasz Simlat udał się natychmiast we wskazane przez znalazców miejsce. Znalezioną rybę poprawnie zidentyfikował jako okaz miecznika (Xiphias gladius). O zdarzeniu powiadomił Stację Morską im. Profesora Krzysztofa Skóry IOUG w Helu oraz Błękitny Patrol WWF Polska. Dzięki reakcji inspektora możliwe było zabezpieczenie okazu przez Wolontariuszy WWF do czasu przyjazdu załogi z helskiej placówki.
Osobnik jak się okazało jest większy niż sugerowały pierwsze szacunkowe oględziny przeprowadzone przez znalazców i wolontariuszy w terenie. Ryba ma 270 cm długości całkowitej, z czego na miecz przypada 90 cm. Tegoroczny osobnik jest więc dłuższy od miecznika znalezionego w ubiegłym roku w Dźwirzynie, który to mierzył 250 cm. Tym samym jest to również 3-ci co do długości okaz tego gatunku odnotowany u naszych brzegów.
Ciało ryby było w bardzo dobrym stanie, zaobserwowano tylko uszkodzenie lewego oka oraz nieliczne otarcia będące efektem ocierania się o piasek. Miecznik został przewieziony do Stacji Morskiej w Helu i czasowo zdeponowany w chodni. Planuje się przeprowadzenie szczegółowych pomiarów ryby i jej sekcji oraz wykorzystania fragmentów ciała na cele dydaktyczno – ekspozycyjne. Jest to czwarty okaz który trafił do Stacji Morskiej w Helu. Obecność tego gatunku w obrębie Polskich Obszarów Morskich odnotowywano już wielokrotnie. Istnieje około 20 doniesień na temat jego obserwacji, z czego dwa z nich dotyczą bezpośrednich okolic Jantaru. Zachęcamy do zapoznania się z ubiegłorocznym artykułem na temat mieczników, dostępnym pod adresem: https://hel.ug.edu.pl/aktu/2016/miecznik_w_smioug.html.
Poza sezonem letnim polskie wybrzeże nie jest tak eksplorowane jak w okresie wakacyjnym. Stąd część unikatowych przyrodniczych obserwacji może umknąć uwadze badaczy jeśli nie zostanie zgłoszona przez nieliczne osoby przebywające na wybrzeżu. Niezwykle ważne jest więc zgłaszanie przypadków znalezienia lub zaobserwowania rzadkich zwierząt na naszym wybrzeżu. Stacja Morska im. Profesora Krzysztofa Skóry zbiera wszelkie tego typu informacje . Pomagają one lepiej zrozumieć procesy i zmiany zachodzące w przyrodzie co przekłada się także na prowadzenie gospodarki na morzu i konstruowanie zasad dotyczących ochrony morskich ekosystemów.
Uwaga:
Dla naukowców ważne są także obserwacje z przeszłości, które dotychczas nie były zgłaszane. Ich ujawnienie pozwala m.in na uzupełnienie baz danych i lepszy ogląd oraz interpretację uzyskanych dotychczas wyników. W przypadku mieczników już dwukrotnie dotarła do nas informacja o obserwacjach nieznanych wcześniej badaczom.
APELUJEMY:
Jeśli kiedykolwiek złowiłeś, znalazłeś lub zaobserwowałeś rzadka rybę podziel się z nami swoja wiedzą. Kontakt to Stacji Morskiej pod numerami tel. 601 88 99 40
i 58/675 08 36. E-mail: hel@ug.edu.pl
Bardzo dziękujemy Panu Tomaszowi Simlatowi z Okręgowego Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego w Sztutowie za powiadomienie Stacji Morskiej i WWF Polska oraz Wolontariuszom Błękitnego Patrolu na odcinku Mikoszewo – Piaski za zabezpieczenie i dyżur przy znalezionym mieczniku
Oprac: Michał Bała
Zdjęcia Archiwum SMIOUG